Ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην έρευνα για αναγέννηση ήπατος με βλαστικά κύτταρα

Νέα Υόρκη
Ελπίδα σε ασθενείς με ηπατοπάθεια προχωρημένου σταδίου δίνουν ερευνητές του Κέντρου Κίμελ για τον Καρκίνο στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι συγκεκριμένοι βαριά ασθενείς θα μπορούσαν να θεραπευθούν με χρήση βλαστικών κυττάρων τα οποία θα λαμβάνονται από το δέρμα ή το αίμα τους, όπως τουλάχιστον υπόσχονται ενθαρρυντικά πειράματα που διεξήγαγαν σε ποντίκια. Μια τέτοια εξέλιξη θα έβαζε τέλος και στις τεράστιες λίστες αναμονής που υπάρχουν σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο για μεταμόσχευση ήπατος.

Οι επιστήμονες από το Τζονς Χόπκινς ανακάλυψαν ουσιαστικώς τον τρόπο φθηνής παραγωγής εκατομμυρίων κυττάρων για αναγέννηση του ήπατος, όπως αναφέρουν στην επιστημονική επιθεώρηση «Science Translational Medicine». Συγκεκριμένα δημιούργησαν ανθρώπινα κύτταρα iPS (πολυδύναμα κύτταρα με τις ιδιότητες των εμβρυϊκών βλαστικών που προκύπτουν από επαναπρογραμματισμό ενηλίκων κυττάρων) χρησιμοποιώντας πολλά και διαφορετικά ενήλικα ανθρώπινα κύτταρα – συμπεριλαμβανομένων κυττάρων του δέρματος και του μυελού των οστών.

Σωτηρία για την κίρρωση

Στη συνέχεια οι ειδικοί μετέτρεψαν τα κύτταρα iPS αρχικώς σε πρόδρομα και στη συνέχεια σε ώριμα κύτταρα του ήπατος. Μάλιστα ενέχυσαν τα κύτταρα αυτά σε ποντίκια που έπασχαν από μια μορφή ανθρώπινης κίρρωσης του ήπατος – σε κάποια ζώα εγχύθηκαν δύο εκατομμύρια ηπατικά κύτταρα που προέρχονταν από κύτταρα iPS και σε κάποια άλλα φυσιολογικά ανθρώπινα ηπατικά κύτταρα.

Όπως προέκυψε ποσοστό της τάξεως του 8%-15% των μεταμοσχευμένων κυττάρων που είχαν προέλθει από κύτταρα iPS, άρχισαν να λειτουργούν χωρίς να εμφανιστούν παρενέργειες. Την ίδια στιγμή τα ποσοστά αποτελεσματικότητας σε ό,τι αφορούσε τα ανθρώπινα ηπατικά κύτταρα που δεν είχαν προκύψει από επαναπρογραμματισμό ήταν 11%.

Οι ερευνητές ελπίζουν τώρα ότι θα προχωρήσουν σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.

Ασφαλής διαδικασία

Ενας από τους κύριους φόβους των επιστημόνων σε ό,τι αφορά τη χρήση εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων αλλά και κυττάρων iPS αφορά την εμφάνιση όγκων. Ωστόσο κατά τη διάρκεια της νέας μελέτης στα ποντίκια η οποία διήρκεσε επτά μήνες (το αντίστοιχο σε 30 έτη ζωής στον άνθρωπο) δεν υπήρξε πρόβλημα ογκογένεσης.

Σύμφωνα με τους ειδικούς το γεγονός ότι η νέα μέθοδος αφορά κύτταρα του δέρματος ή του αίματος των ίδιων των ασθενών είναι άκρως σημαντικό καθώς καταργεί τον κίνδυνο απόρριψης του μοσχεύματος (κάτι που συμβαίνει σήμερα με τη χρήση μοσχευμάτων δότη).

«Τα ευρήματά μας παρέχουν τη βάση για την παραγωγή λειτουργικών ηπατικών κυττάρων τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε ασθενείς που πάσχουν από νόσους του ήπατος και έχουν ανάγκη μεταμόσχευσης» ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Γιουν Γιανγκ. Προσέθεσε ότι τα κύτταρα iPS που δημιούργησε με την ομάδα του έχουν πολλά πλεονεκτήματα. Μπορούν να παραχθούν σε μεγάλες ποσότητες ενώ επίσης είναι «κομμένα και ραμμένα» σύμφωνα με τον κάθε ασθενή αφού προέρχονται από τον οργανισμό του.

Παρότι το ήπαρ είναι ένα όργανο που αναγεννάται, η ηπατική ανεπάρκεια τελικού σταδίου η οποία προκαλείται από νόσους όπως η κίρρωση και ο καρκίνος καταστρέφει την αναγεννητική ικανότητά του. Σήμερα η μόνη εναλλακτική για ασθενείς με ηπατοπάθεια τελικού σταδίου είναι η μεταμόσχεση ήπατος με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη μοσχευμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο.

πηγη